Begroting 2024

We investeren de komende jaren in het bijzonder in woningbouw, verkeersveiligheid, duurzaamheid, groen, jeugd en sport. We streven naar een realistisch en structureel financieel evenwicht. Daarbij is ruimte voor investeringen in de gemeente en in het welzijn van inwoners. Zo kunnen ook toekomstige generaties in een duurzaam en gezond Heemstede leven. Om dit te bereiken maken we scherpe keuzes en zoeken we een balans tussen investeringen, bezuinigingen en belastingverhogingen.

Thema's voor de begroting

Bij de Kadernota heeft de gemeenteraad de kaders voor de begroting 2024 meegegeven.
De belangrijkste thema's van het college voor de komende jaren en voor 2024 in het bijzonder zijn:

Veilig wonen, werken en leven

Heemstede is een gemeente waar iedereen waar we prettig met elkaar samenleven. We focussen ons op de woonopgaven in Heemstede en het huisvesten van urgent woningzoekenden. We richten ons op verdere verbinding tussen zorg en veiligheid en vastgoed. We hebben oog voor het groene karakter van onze gemeente. Veiligheid heeft ook betrekking op het verkeer. Bij de herinrichting van wegen houden we de kwetsbare verkeersdeelnemers in het oog.

Woonopgave

We geven uitvoering aan de woonvisie 2023. We actualiseren de Huisvestingsverordening en verkennen de (on)mogelijkheden van een anti-speculatiebeding en een zelfbewoningsplicht. Ook herijken we de prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties om in de urgente woonbehoefte te voorzien (inwoners, vluchtelingen, statushouders en andere doelgroepen). Voor het opvangdossier werken we binnen de regio Kennemerland samen.

Om met de woonopgave stappen te maken en voldoende woonruimte te realiseren, nemen we, waar mogelijk, regie in eigen hand. We pakken de ontwikkeling van twee gebieden actief op, ook al hebben we hier geen grondpositie. Het gaat om het Manpadslaangebied en het Havenkwartier – groot Clooster.
Per 1 januari treedt de Omgevingswet in werking. Het doel is dat voor initiatiefnemers de procedures sneller en goedkoper worden. Met de invoering van de Omgevingswet, hebben we ook een Omgevingsvisie nodig. Hierin geven we specifiek richting aan onze gemeentelijke ambities voor de fysieke leefomgeving tot 2040. De planning is dat de Omgevingsvisie in 2024 wordt vastgesteld.

Bereikbaarheid en verkeersveiligheid

De mobiliteit neemt al jaren toe en de verwachting is dat deze trend zich in de regio Zuid-Kennemerland voortzet. Dit wordt onder andere veroorzaakt door woningbouw in de regio in de nabijheid van Heemstede, een toenemend aantal evenementen en recreatiedruk in de kuststreek en een vergrijzende bevolking die langer mobiel blijft. Door de centrale ligging van Heemstede, heeft dit gevolgen voor de bereikbaarheid en verkeersveiligheid. In de regio werken we samen op dit thema. De belangrijkste speerpunten voor het komend jaar zijn het project Bereikbaarheid Kust en ontwikkeling rond de OV-hub in Haarlem. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid voor het opwaarderen van lijn 80 naar een HOV verbinding.

De komende jaren verlagen we op een groot deel van de doorgaande wegen de snelheid naar 30 km/u. Doel van deze afwaardering is het vergroten van de verkeersveiligheid. Er komen geen aanpassingen die de kansrijkheid van het krijgen van een concessie op OV verbindingen verlagen en die direct invloed hebben op de regionale bereikbaarheid via de N201 en het traject tussen de nieuwe OV-hub en het NS station Heemstede-Aerdenhout. Daarmee wachten we tot volledig duidelijkheid is over de regionale mobiliteitswensen en -eisen voor auto, vrachtverkeer, fiets en openbaar vervoer.

We blijven aandacht houden voor kwetsbare weggebruikers. We hebben verkeersonderzoeken laten doen voor de Raadhuisstraat en Binnenweg. Op basis van de onderzoekresultaten gaan we oplossingsrichtingen voorstellen en verwerken in een uitvoeringsplan. Verder herijken we de Nota parkeerbeleid. Om de parkeerdruk te monitoren gaan we structurele parkeerdrukmetingen uitvoeren om het effect van betaald parkeren in de Haarlemmerhoutkwartier op aangrenzende wijken in Heemstede te meten.

Groenbeheer

Door klimaatverandering is hittestress een groot probleem voor het welzijn en de gezondheid van mens, dier, plant en bodem. Nieuwe investeringen zijn jaarlijks noodzakelijk voor de vervanging van het groene arsenaal en het behoud van de beoogde levensduur. Deze combineren we met (her)inrichtingsprojecten van de openbare ruimte. Het beleid brengen we in lijn met de uitvoering van het onderhoud op niveau B. Verder zetten we in op biodiversiteit en het renoveren van plantsoenen. Door heftige weersomstandigheden zien we dat dit grote gevolgen kan hebben voor de natuur, met name op de bomen. Om hier adequaat op in te spelen en gevaarlijke situaties zo snel mogelijk aan te pakken vragen we hier aanvullend budget voor. Samen met inwoners werken we aan groen in de wijk en gaan we de slag met het groenbeleidsplan.

Cultuur en erfgoed

We hechten aan cultuur en erfgoed. In 2024 evalueren we met inwoners en partners het huidige cultuuraanbod en -onderwijs. Daarnaast evalueren we de erfgoedwaarde en komen met een erfgoedvisie.

Openbare orde en veiligheid

Ondermijning is een van de prioriteiten binnen Openbare orde en veiligheid, zowel landelijk als lokaal. Om hierop goed te kunnen inspelen, is gericht onderzoek nodig door de gemeente en haar externe partners. We zetten in op een systeem voor analyse van openbare bronnen voor onderzoek op ondermijning.

Klimaatbestendig Heemstede

Een klimaatneutrale gemeente is een urgente opdracht. De energietransitie en klimaatadaptatie zijn belangrijke pijlers de komende jaren. Samen met de inwoners, organisaties en ondernemers werken we aan een klimaatneutraal Heemstede. Dit doen we enerzijds door energie te besparen en energie op te wekken en anderzijds door gebieden en wijken groener te maken. Met de middelen uit het energiepact gaan we versnellen om ons doel van een aardgasvrij Heemstede in 2050 te halen. Speerpunten in 2024 zijn de gebiedsuitvoeringsplannen voor de warmtetransitie, opwek van duurzame zonne-energie en regionaal energiebesparingsprogramma wonen.

We streven naar een doelmatige en milieuverantwoorde inzameling en afvoer van regen- en afvalwater. Als gemeente leveren we hieraan onze bijdrage door te investeren in goed functionerende regen- en afvalwatersystemen. Daarnaast willen we dat inwoners meer klimaatadaptief bewust worden en daarnaar gaan handelen. Dat doen we door de inzet van publiekscampagnes.

Daarnaast streven we naar zo groot mogelijke en kwalitatief hoogwaardige grondstofstromen. De wijze van afvalinzameling binnen Heemstede moet aansluiten bij de verbetering van het scheiden van de verschillende afvalstromen. Dit kan per woonsituatie verschillen. In 2024 wordt het nieuwe duurzame afvalbeleid vastgesteld. Dit beleid stellen we op met de adviezen die voortkomen uit het burgerberaad.

We zorgen voor elkaar

In Heemstede zorgen we voor elkaar, we doen dit zoveel mogelijk op maat en dicht bij de eigen leefomgeving van hen die daar behoefte aan hebben. We hebben extra aandacht voor energiearmoede. We zien vooral bij jongeren de rol van sport in het sociale leven en hechten waarde aan het faciliteren daarvan.

Onderwijs

Elk kind heeft recht op goed onderwijs. De schoolgebouwen moeten in goede staat zijn en een goed binnenklimaat bieden voor leerlingen en docenten om optimaal te leren, ontwikkelen en werken. In 2024 starten we met de sloop en nieuwbouw van de Nicolaas Beetsschool. De leerlingen krijgen tijdens de bouw onderwijs op een tijdelijke locatie op het Sportpark. In de begroting is een globale doorrekening gemaakt van de kostenstijging vooruitlopend op de actualisatie van het IHP.

Structurele inzet opvang aandachtsgroepen

De druk op het opvangdossier is het afgelopen jaar flink toegenomen. Deze uitdaging pakken we samen met onze inwoners op. Ook binnen de regio werken we samen op dit dossier. Ruim een jaar geleden zijn we een projectteam gestart om de plotselinge toestroom aan vluchtelingen op te pakken. Deze opgave is uitgebreid met de opvang van asielzoekers en andere aandachtsgroepen. Deze opgave niet van tijdelijke aard en ook in de toekomst blijven we hier op inzetten. Daarom integreren we deze taak in de reguliere werkzaamheden en de staande organisatie. Hier werken we de komende periode naar toe. Om dit meer kracht bij te zetten, werken we aan een duidelijk proces waarin we opnemen hoe we met vraagstukken, zowel intern als extern ingezet, omgaan. Hoewel de opgave niet tijdelijk van aard is, hebben we tot nu toe alleen incidentele middelen van het Rijk ontvangen. Deze middelen zijn niet toereikend om de inzet te bekostigen. Daarom wordt in de begroting aanvullend budget gevraagd.

Een stevige basis voor iedereen

In Heemstede moet inwoners zich veilig en thuis kunnen voelen. We ontmoeten elkaar en zijn samen verantwoordelijk voor onze gemeenschap. In de arbeidsregio Zuid-Kennemerland en IJmond willen we de toegang tot de verschillende loketten in de arbeidsregio verbeteren. We willen de dienstverlening verbeteren op het gebied van leren, werken en loopbaan, zodat werkzoekenden op termijn makkelijker een baan vinden. Om dit te bereiken zetten we stappen in de richting van een Regionaal Werkcentrum.

Elkaar veilig kunnen ontmoeten, een zinvolle bijdrage kunnen leveren of een dagbesteding hebben zijn belangrijke randvoorwaarden. Om dit te kunnen bereiken is een stevige sociale basis nodig waarin organisaties, inwoners en ondernemers prettig samenwerken. Deze voorzieningen moeten voor iedereen toegankelijk zijn. Plein1 is zo een plek waar dit allemaal samenkomt, waar jongeren en ouderen elkaar ontmoeten. In 2024 gaan we Plein1 door ontwikkelen. Daarnaast evalueren we de meerjarenstrategie Stichting WIJ, zodat de inzet ook de komende jaren weer aansluit op de behoefte binnen de gemeente.

Kinderen en jongeren een stem geven

In 2024 sluit het college een Jeugdakkoord met jeugdorganisaties en scholen. Het Jeugdakkoord bevat een plan van aanpak voor het versterken van de zeggenschap en de weerbaarheid van de jeugd in Heemstede. Het jeugdakkoord is het resultaat van een uitgebreid proces waarin gesprekken zijn gevoerd, enquêtes zijn gehouden en bijeenkomsten zijn geweest met de jeugd, organisaties en scholen. Het Jeugdakkoord gaat bestaan uit concrete acties voor gemeente, organisaties én de jeugd zelf. We zetten ons samen in voor het welzijn en de structurele rol van jongeren in onze lokale democratie.

Sport

Sport speelt een belangrijke rol in het sociale leven van zowel jongeren als ouderen. Het maakt dat iedereen kan blijven meedoen in Heemstede. En her vergoot de weerbaarheid van inwoners. Het is een belangrijk middel om de betrokkenheid en sociale cohesie binnen de gemeente te vergroten. Om iedereen de kans te geven te sporten naar wens, ambitie en vermogen, zijn kwalitatief goede sportvoorzieningen een voorwaarden. In juli 2024 start de nieuwe concessieperiode voor het beheer en de exploitatie van het sportcentrum Groenendaal (zwembad en sporthal).

Inclusieve samenleving

Onze ambitie is een inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet en meetelt. In 2024 stellen we een inclusieakkoord op, in samenwerking met inwoners, partners en de werkgroep toegankelijkheid. Daarnaast werken we aan een nieuwe routekaart Heemstede Regenbooggemeente. Hierin verwerken we de uitkomsten van de evaluatie die we in 2023 uitvoeren.

Samen richten we Heemstede in

In de gemeente Heemstede sluiten we niemand uit. We hebben oog voor toegankelijkheid, werken waar mogelijk samen met inwoners in wijken en aan plannen. We zetten in op regionale samenwerking en behouden ons goede lokale ondernemersklimaat. We herijken ons dienstverleningsconcept.

Lokale democratie

De samenleving is continu in ontwikkeling. Dit vraagt om ruimte voor creatieve oplossingen die passen bij de actuele behoeftes. Veel gemeenten experimenteren daarom met nieuwe participatiemiddelen en nieuwe vormen van democratie. Ook in Heemstede hebben we dit gedaan. Zo zijn er initiatievenbudgetten en verder werken we met Open Stad voor digitale participatie. De raad heeft rondetafelgesprekken gevoerd en heeft besloten om in 2024 (start eind 2023) een burgerberaad over afvalinzameling te organiseren. Ook in de toekomst willen we ons als gemeente blijven inzetten voor dit soort nieuwe ontwikkelingen en experimenten. We willen de jeugd een nadrukkelijk stem geven in deze ontwikkeling. Zij zijn de toekomst. Heb Jeugdakkoord is één van de instrumenten die we inzetten om de jeugd in positie te brengen en te houden.

Regionale samenwerking

De regionale samenwerking tussen de gemeenteraden en besturen in Zuid-Kennemerland krijgt steeds meer vorm. We blijven hier de komende jaren in investeren. De regisseur regionale samenwerking ondersteunt deze samenwerking. Op basis van de evaluatie, eind 2023, bepalen we op welke wijze de samenwerking wordt voortgezet. Rond deze periode is de Agenda Zuid-Kennemerland ook herijkt en gaan we in 2024 aan de slag met de bijgestelde speerpunten.