Hoeveel vluchtelingen wonen er in Heemstede?

De laatste tijd zijn ze weer veel in het nieuws. Vluchtelingen. Ter Apel is vaak druk, er komen meer jonge vluchtelingen onder de 18 jaar en de overheid vraagt gemeenten om extra opvang te regelen. De berichten over asielzoekers leiden soms tot discussie en onrust in het land. En dat voelen Heemstedenaren ook.

“Als wethouders van Heemstede zijn wij verantwoordelijk voor de opvang van vluchtelingen. En als gemeente vinden we het belangrijk om mensen in nood een dak boven hun hoofd te geven. Een veilige plek waar ze op adem kunnen komen. Of een plek waar ze een nieuw leven kunnen beginnen, als ze niet meer welkom zijn in hun geboorteland.  

Bekijk de kaart op groot formaat (png, 9 MB)

Maar over hoeveel mensen hebben we het dan precies? En wat is eigenlijk het verschil tussen vluchtelingen, asielzoekers en statushouders? Hoe komen ze in Heemstede terecht en waar vangen we ze op? Deze vragen krijgen we regelmatig als we met Heemstedenaren spreken. Hoog tijd dus om te laten zien hoe het in elkaar zit!”

Wethouders Sam Meerhoff en Eveline Stam

Vluchtelingen, asielzoekers en statushouders: dit zijn de verschillen

Vluchtelingen, zoals Oekraïners, ontvluchtten hun land door oorlog, geweld of vervolging. Vluchtelingen die in ons land willen blijven en asiel aanvragen, worden asielzoeker. Asielzoekers onder de 18 jaar noemen we alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv). De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) beslist of een asielzoeker in Nederland mag blijven. Asielzoekers wachten dit besluit af in een asielzoekerscentrum.

Mag een asielzoeker in Nederland blijven, dan noemen we hem of haar een statushouder. De statushouder wordt dan een inwoner van een gemeente, zoals Heemstede. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) bepaalt naar welke gemeente een statushouder gaat. De gemeente zorgt ervoor dat de statushouder als nieuwe Heemstedenaar een woning krijgt.

Wie bepaalt hoeveel vluchtelingen Heemstede opvangt?

Het Rijk bepaalt hoeveel statushouders een gemeente moet opvangen. Dit is een verplichting.

Als het om Oekraïense vluchtelingen gaat, geeft het Rijk opdracht aan de regio’s in Nederland. Voor Heemstede is dit de regio Kennemerland. De gemeenten in Kennemerland hebben het nodige aantal plekken voor Oekraïense vluchtelingen onder elkaar verdeeld. De gemeenten moeten hiervoor hun best doen, het is geen verplichting.

De gemeenten in de regio Kennemerland vangen asielzoekers op volgens de verdeling van de Spreidingswet. Deze wet is per 1 februari 2024 in gegaan. De gemeenteraad had vooruitlopend op de Spreidingswet vóór de opvang van asielzoekers in Heemstede gestemd. Er is landelijk een groot tekort aan opvangplekken en de gemeente Heemstede voelt daarom een maatschappelijke verantwoordelijkheid in de opvang van asielzoekers.

Hoeveel mensen heeft Heemstede in 2023 opgevangen?

Vorig jaar hebben 73 statushouders een woning gekregen. Op dit moment wonen er 106 Oekraïense vluchtelingen in een tijdelijke woning aan de Kerklaan, Glipperweg en Ringvaartlaan (vlak bij het Oude Slot) of zij verblijven bij een gastgezin.

Hoeveel mensen zou Heemstede dit jaar moeten opvangen?

De gemeente heeft zich ingespannen om dit jaar 152 plekken voor Oekraïners beschikbaar te krijgen. Dat is bijna gelukt. Heemstede moet 191 asielzoekers opvangen. De eerste 16 jonge asielzoekers komen in de zomer van 2024 naar de nieuwe opvang aan de Heemsteedse Dreef.

Huisvesting voor statushouders

Elk half jaar komt er een nieuwe taakstelling (wettelijke verplichting) om statushouders te huisvesten. Per half jaar ligt dat tussen de 20 en 30 statushouders voor de gemeente Heemstede. Hiervoor heeft de gemeente afspraken met woningcorporaties. In de tweede helft van 2023 hebben we er meer gehuisvest vooruitlopend op de opgave in 2024.

Statushouders gaan vaak naar een sociale huurwoning van een woningcorporatie. De woningcorporaties in Heemstede hebben samen ongeveer 2700 woningen. We hebben afspraken met de woningcorporaties gemaakt zodat we voldoende statushouders kunnen huisvesten.

Hoe vluchtelingen in Heemstede terechtkomen

Statushouders krijgen een gemeente toegewezen door het COA. Zij wachten op hun woning in een asielzoekerscentrum. Oekraïense vluchtelingen gaan meestal eerst naar een centrale ‘hub’ in Utrecht, Amsterdam of Rotterdam. Daar wordt bekeken in welke gemeente er plek is. Asielzoekers gaan bij binnenkomst in Nederland naar het aanmeldcentrum in Ter Apel. Dan gaan ze voor de start van de asielprocedure naar een Proces Opvanglocatie. Daarna wachten ze het besluit of ze mogen blijven af in een asielzoekerscentrum. Het COA verdeelt de asielzoekers over de centra in Nederland.

Hoeveel mensen zijn er de afgelopen jaren naar Nederland gekomen?

In 2022 kwamen er zo’n 120 duizend mensen van buiten de Europese Unie naar Nederland. Zij kwamen hier voor werk, studie, gezin of om asiel aan te vragen. In 2022 vluchtten ook ongeveer 100 duizend Oekraïners naar ons land. Nederland heeft in 2023 3,6% procent van de asielaanvragen in de Europese Unie gekregen. De bevolking van Nederland maakt ook zo’n vier procent uit van de bevolking binnen de Europese Unie.

Opvangplekken voor asielzoekers gezocht

Het COA zoekt naar opvangplekken in heel Nederland en ook in Heemstede. De organisatie is overal met eigenaren van panden in overleg. Ze bekijken of de gebouwen geschikt zijn voor opvang en maken afspraken met eigenaren. Als een locatie een echte mogelijkheid wordt, nemen ze contact op met de gemeente. De gemeente heeft zelf ook al veel plekken bekeken en houdt de ogen open voor mogelijke nieuwe opvangplekken.

De Heemsteedse aanpak

Wethouder Meerhoff: “Als gemeente zien we dat de bewoners van Heemstede een sterke samenleving vormen. Met veel draagkracht en slagvaardigheid. Heemstede heeft goede voorzieningen, inwoners die graag iets voor een ander betekenen en veel vrijwilligers.  Dat is iets om trots op te zijn. We zoeken bij voorkeur naar duurzame opvangplekken (van 5 jaar) maar indien nodig organiseren we eerst een tijdelijke invulling. We vinden het belangrijk dat een vluchteling aansluiting vindt bij de Heemstedenaren. Daarom zijn bewoners, organisaties en de gemeente actief met inburgering, begeleiding, onderwijs en sociale activiteiten.”

Meer weten?

Meer weten over opvang in Heemstede? Kijk dan op heemstede.nl/huisvesting Hier staat altijd de meest actuele informatie over de opvang van vluchtelingen. Mailen kan ook via flexwonen@heemstede.nl