Op weg naar permanente oplossingen voor tijdelijke opvang
Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, wist Heemstede met hulp van veel vrijwilligers uit het dorp in korte tijd meer dan honderd opvangplekken voor vluchtelingen te regelen. De gemeente maakt zich nu op voor de volgende fase, door voor permanentere woningen voor kwetsbare mensen te zorgen. Hoe gaat dit proces in z’n werk en wat betekent dit voor de Heemstedenaren?
Mensen horen niet buiten te slapen
Sinds Heemstede in de bres sprong om in een crisissituatie mensen onderdak te geven, is de vraag naar opvang niet minder geworden. Het is dan ook een logische stap om te kijken naar permanentere oplossingen. Wethouder Sam Meerhoff: “In Nederland hebben we nu eenmaal een maatschappelijke opgave. Dan kun je denken: laat anderen het opknappen. Maar wij willen een gastvrij dorp zijn en bijdragen aan een menselijke opvang. Binnen de schaal die wij kunnen leveren. We vinden dat mensen niet buiten horen te slapen en recht hebben op waardige opvang. Als we zelf ooit moeten vluchten, hopen we ook dat we ergens terechtkunnen.”
Wel 60 mogelijke opvangplekken in kaart gebracht
“In het begin ging het vooral om: wat hebben we aan gebouwen en hoe kunnen we die samen met inwoners zo snel mogelijk inzetten”, vertelt Sam. “Maar al vrij snel konden we zorgvuldiger gaan kijken naar alle plekken. En meer ruimte geven aan participatie.” Zo is bijna anderhalf jaar geleden een uitgebreid locatieonderzoek uitgevoerd. Daarbij was ook wethouder Anneke Grummel van gemeentelijk vastgoed nauw betrokken.
“We hebben ruim 60 mogelijke plekken voor opvang in kaart gebracht”, vertelt ze. “Van panden van de gemeente tot andere gebouwen en grasveldjes. Ook hebben veel bewoners locaties voorgesteld. Al die plekken hebben we beoordeeld op criteria, zoals capaciteit en functie, maar ook op nabijheid van voorzieningen en spreiding. Zo kwam bijvoorbeeld de Ringvaartlaan in beeld, waar de Oekraïense vluchtelingen van de Kohnstammlaan naartoe zijn verhuisd."
Leefbaarheid voor vluchtelingen én omwonenden
En nu liggen er plannen klaar voor permanente flexwoningen, met betere voorzieningen en meer privacy voor de bewoners. Anneke: “Dat gaat om de gebouwen aan de Glipperweg, Kerklaan en Lieven de Keylaan. Hier maken we een kwaliteitsslag, zodat we de leefbaarheid kunnen vergroten. Zo pakken we nu bij de Lieven de Keylaan ook de buitenruimte mee. Dat doen we voor de mensen die we er tijdelijk opvangen én voor de omwonenden.”
Binnenkort gaat de opvang aan de Heemsteedse Dreef open
Ondertussen zijn er meer veranderingen. De statushouders en Heemsteedse jongeren die op de Sportparklaan woonden, hebben allemaal elders onderdak gekregen. Vanaf juni komt er een opvang aan de Heemsteedse Dreef. Hier komen zestien asielkinderen van 13 en 14 jaar, die zonder ouders naar Nederland zijn gevlucht. En er loopt een vervolgonderzoek om verschillende scenario’s uit te werken. Denk aan kleinschalige asielopvang binnen bestaande gebouwen, mogelijkheden voor grotere opvanglocaties en combinaties daarvan. Om zo de invulling van de opgave verder richting te geven.
Wat betekent dit voor mijn wijk?
Bij dit alles worden omwonenden actief meegenomen. Sam: “Er is veel steun voor de gedachte dat Heemstede bijdraagt aan de oplossing voor een breed maatschappelijk probleem. En dus opvang biedt aan de meest kwetsbaren. Maar er zijn natuurlijk ook vragen. Wat betekent dit voor mijn wijk, voor mijn kinderen? Of heel praktisch: waar komt de fietsenstalling? Dat bespreken we met omwonenden. We kunnen zeker niet alle zorgen wegnemen, maar wel een betrouwbare overheid zijn, die helder communiceert over het proces en ruimte biedt om mee te denken.”
“De inbreng van bewoners levert veel goeds op”, vertelt Anneke. “We hebben bijvoorbeeld met omwonenden van de Heemsteedse Dreef een opvanglocatie in Den Helder bezocht. Dat was op hun initiatief. En omwonenden van de Glipperweg willen graag een buurtkamer behouden in het nieuwe gebouw. Een prachtige wens: zo draagt de indeling van de nieuwbouw bij de verbinding tussen omwonenden en bewoners. Dat zien we graag.”